In zee kan ik de klachten van me af spoelen

Onderstaand de ervaringen van Celine*met het volgen van het Zelfzorgaanzee programma. Opgetekend door Philip van de Poel. Hij is journalist en Senior Content Editor bij de Dutch Health Hub.

*echte naam bij ons bekend.

Celine (30), arts, postcommotioneel syndroom (PCS)

“Voor mij begon de ellende nadat ik bijna drieënhalf jaar geleden een ongeluk kreeg met de racefiets. Een hersenschudding, constateerden ze op de eerste hulp, dus doe het even rustig aan de komende dagen. En werken? Dat kon prima op geleide van klachten. Zeg dat tegen iemand die zo veeleisend is als ik. Dus ik ben gewoon vol door die klachten heen gegaan.

Ik deed op dat moment promotieonderzoek bij de afdeling chirurgie. Dat heb ik een jaar met hangen en wurgen vol gehouden, ondanks de vele klachten, zoals hoofdpijn, visuele beperkingen, vermoeidheid en overprikkeling. Na een jaar aanmodderen besefte ik dat er echt wat moest veranderen in mijn herstelaanpak. Toen ben ik gestopt met werken om me helemaal te focussen op een multidisciplinair revalidatietraject. Superaardige, betrokken behandelaren, maar ik kwam geen steek verder. Ik moest vooral letten op mijn energiebalans. Door die constante focus op mijn klachten, werd mijn wereldje steeds kleiner. En dan heb ik ook verkeerde behandelingen gehad met een klaplong en een gebroken hand tot gevolg.

Als laatste redmiddel ben ik voor een gespecialiseerde behandeling naar de VS gegaan. Cognitive FX heeft me -net als het gros van de patiënten daar- zeker verder gebracht. Maar het is niet zo dat je in één keer hersteld bent. Iedereen denkt: je bent in de VS geweest voor die veelbelovende therapie, dus nu is alles goed. Ook na Cognitive Fx heb ik therapieën gevolgd die mij vooruitgang hebben opgeleverd, maar helaas geen volledig herstel. Het liefst wilde ik weer als arts aan de slag, maar ik had nog steeds iedere dag klachten. Dan val je in een zwart gat, zeker omdat ik door corona ook nog een terugval had.

Toen ik ‘Zelfzorg aan Zee’ tegen kwam, dacht ik: dat is in ieder geval iets totaal anders. Ik heb altijd iets met de zee gehad. In de zee kan ik de klachten van me af spoelen. Ik deed ook al een tijdje koud watertraining en merkte dat dit goed was voor mijn energie en hoofdpijnklachten. Ik vond het wel heel spannend om te gaan surfen. Met mijn eerdere hersenschudding moet ik geen surfplank op mijn hoofd krijgen. Bij het minste of geringste stootje tegen mijn hoofd kon mijn zenuwstelsel weer helemaal ontregeld zijn. Dus ik heb eerst vijf mails gestuurd om te vragen wat voor helmen ze hadden. Mijn valkuil is dat ik altijd alles wil snappen en rationaliseren. Ik had me helemaal verdiept in hoe Zelfzorg aan Zee op neurotransmitter niveau werkt.

Op een bepaalde manier lijkt het therapieprogramma op de aanpak van Cognitive FX. Daar werd je brein door heel veel prikkels intensief getraind. Als deelnemer aan Zelfzorg aan Zee krijg je te maken met harde wind, golven, deining, zonlicht dat in je ogen schijnt, dat zijn ook allemaal heftige prikkels. In het begin stond ik stijf van de adrenaline. Er zit behoorlijk veel kracht in die golven. In de zee kun je angst niet wegdrukken, je moet het aangaan. Daarbij word je continu begeleid door een team met daarin een revalidatiearts, een psychomotorisch therapeut, een ervaringsdeskundige en een surfinstructeur. Vooral de aanwezigheid van een ervaringsdeskundige vond ik van toegevoegde waarde, omdat die snapt wat het is om hersenletsel te hebben. Zij is zelf ook door een vergelijkbare therapie erg vooruitgegaan, dus daar kun je je aan optrekken.

Het surfen heeft mij heel veel gebracht. Ik heb meer energie, zelfvertrouwen, minder overprikkelingsklachten en ik voel me blij. Kijk, herstel is altijd multifactorieel, maar sinds die zestien sessies bij Zelfzorg aan Zee is er echt een omslag in mijn herstel. Mijn promotieonderzoek is inmiddels af en hoop ik volgend jaar te mogen verdedigen. Daarnaast ben ik gestart met de opleiding integrative medicine. Ik ben veel in beweging, ik loop hard, doe yoga en tennis. Natuurlijk blijft ook dat surfen. Naar zee gaan wordt nu een stukje zelfzorg. Ik ben erachter gekomen dat de zee een metafoor is voor het leven. Waar je in de zee tegenaan loopt, daar loop je in het dagelijks leven ook tegenaan.

Ik zie nu ook beter hoe gedrag en klachten kunnen samenhangen. Ik ben extreem perfectionistisch, leg de lat altijd hoog en maak het anderen graag naar de zin. Dat zijn allemaal factoren die maken dat je je eigen grenzen niet goed bewaakt. Eigenlijk speelde dat al jaren. Dat is een overkoepelend thema voor veel mensen met aandoeningen als PCS en long covid. Bij velen staat dat zenuwstelsel al veel te lang onder hoogspanning. Als je dan ineens de regie over je lichaam kwijt bent, is dat beangstigend. Ik ben iemand die veel in zijn hoofd zit. Dat hoofd staat eigenlijk altijd aan. Het surfen helpt je om van je hoofd naar je lijf te zakken. Als er zo’n golf aankomt heb je geen tijd om na te denken. Je moet gewoon die golf pakken. Dat is de gedachte erachter. Je spreekt je automatische brein aan en laat dat cognitieve stuk los, waardoor dingen meer vanzelf gaan. Dat spel met de elementen geeft een heel sterk, weerbaar gevoel. Een gevoel wat velen die te maken krijgen met een chronische aandoening, juist zijn kwijtgeraakt”